Heel veel ongebruikte geneesmiddelen worden onnodig weggegooid.

Heruitgifte is voor veel (en ook voor goedkope) geneesmiddelen een veilige optie om geneesmiddelverspilling tegen te gaan, maar dat is tegen de wet. Wij denken dat het onder bepaalde voorwaarden wel mogelijk is. 

Heruitgifte van geneesmiddelen is tegen de wet. In samenwerking met Marja Bogaards van GroenErwt-Transfarmacie heeft SPARCOS het initiatief genomen om de redenen voor het verbieden van heruitgifte onder de loep te nemen. 

Onder heruitgifte verstaan wij:

Yvette en Marja vonden dat voor een groot gedeelte van de geneesmiddelen op basis van de stabiliteitsstudies van de fabrikant geen opslagcondities gelden. In een gecontroleerde omgeving, zoals in een ziekenhuis of een instelling, is het risico op kwaliteitsverlies door verkeerde opslag voor die geneesmiddelen nihil. Dit mogelijke kwaliteitsverlies is het belangrijkste argument voor het verbieden van heruitgifte van geneesmiddelen. 

geen opslagcondities, geen risico

In de intramurale zorg gelden bovendien regels zoals de Good Distribution Practice, de Good Documentation Practice en de Good Storage Practice. Een ander belangrijk argument, namelijk het risico op vervalsing, vervalt daarmee ook wanneer heruitgifte plaatsvindt in een ziekenhuis of instelling vóórdat het geneesmiddel in handen komt van de patiënt.

Begin september 2024 hebben Yvette en Marja over dit onderwerp een verkennende workshop gehouden met een diverse groep stakeholders. De uitkomsten van deze workshop zijn hier te downloaden.

Uit de workshop kwam de wens naar voren om verder te onderzoeken of heruitgifte in de intramurale zorg onder bepaalde voorwaarden mogelijk kan worden gemaakt.

Een veelgehoord bezwaar is dat heruitgifte omslachtig is en niet kosteneffectief. Wat ons betreft moet heruitgifte zo makkelijk mogelijk worden gemaakt en zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande systemen en informatie. Geneesmiddelen van goede kwaliteit weggooien is nu aan de orde van de dag, maar zou alleen moeten gebeuren als het echt niet anders kan.

SPARCOS en GroenErwt-Transfarmacie pleiten voor het opzetten van een richtlijn en een keurmerk voor veilige heruitgifte. Dat keurmerk komt dan zichtbaar op de verpakking. 

Wij zien dit als volgt voor ons:

Wanneer een geneesmiddel aan de richtlijn voldoet, krijgt het geneesmiddel een keurmerk dat wordt opgenomen in de geneesmiddeleninformatiebank van het CBG. De fabrikant van het geneesmiddel vermeldt het keurmerk op de verpakking (direct erop geprint of met behulp van een speciaal sluitzegel). De medewerker in het ziekenhuis of de instelling kan zo direct zien of een geneesmiddel voor heruitgifte in aanmerking komt. Is de verpakking ongeopend en nog niet in handen geweest van de patiënt? Dan kan het product terug op de plank. Zo simpel moet het zijn.

Natuurlijk komt er meer kijken bij heruitgifte, zoals het afmelden van het geneesmiddel voor de eerste patiënt en het updaten van de systemen voor medicatiebewaking. Maar ook de vergoeding van het geneesmiddel door de zorgverzekeraar moet goed geregeld zijn en wellicht moet er een vergoeding komen voor de handelingen die moeten worden verricht bij heruitgifte. Ook dat moet allemaal zo simpel mogelijk worden. 

We willen graag in gesprek met de mensen die hier dagelijks mee te maken hebben. Samen kunnen we het mogelijk maken en geneesmiddelverspilling tegengaan.

Tot slot moet het natuurlijk passen binnen het wettelijk kader. Ook daar hebben we ideeën over en we zijn inmiddels in contact met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over dit onderwerp. 

Dit is een initiatief van Yvette Meijer en Marja Bogaards.